NVvH voor leden

Verkrijg hier toegang tot exclusieve NVvH ledencontent.

04 oktober 2023

Waar gaat dat heen met polypropyleen? Tijd voor herbruikbare OK mutsen

De tuinstoelen, de dashboard van uw auto, Tupperware bakjes, afvoerbuizen. Allen gemaakt van polypropyleen. Prachtig spul. Sterk, lichtgewicht, hittebestendig. Dat kan dus niet als medisch hulpmiddel worden weggelaten. Ideaal die Prolene hechting, het lost immers niet op.

Maar wist u dat de operatiemuts ook van polypropyleen gemaakt is? En dat polypropyleen bij uitstek recyclebaar is (de driehoek gevormde pijltjes met PP op uw plastic product)?

Dat scheelt, dan kunnen we nu alle operatie mutsen aan het eind van de dag verzamelen en recyclen! We scheiden immers papier, plastic en glas al op de OK.

Beter nog, waarom gebruiken we niet herbruikbare (katoenen) mutsen? Er is geen landelijk of Europese regelgeving die ons voorschrijft disposable mutsen te gebruiken. Alleen al in het Universitair Medisch Centrum Groningen verdwijnen dagelijks minstens 400 mutsen (op jaar basis al gauw 100.000) in de verbrandingsoven.

Een studie van begin september dit jaar uit Boston (VS) zet een mooie kosten-baten analyse uiteen, waarin stof, productie, verpakking, transport, wassen en end-of-life worden meegenomen.1 Vervolgens krijgen 92 AIOS herbruikbare ‘scrub caps’ en wassen deze zelf thuis. Berekende kosteneffectiviteit wordt bereikt na 15-26 weken, afhankelijk van het aantal keren wassen. Alles hierna is dus al pure winst. Hoewel de AIOS niet eens dagelijks op de OK te vinden waren, bespaarde deze ‘kleine groep’ dagelijks 1.5kg afval (540kg op jaarbasis).

Nu zegt de criticus natuurlijk, veel mensen zullen hun mutsje onvoldoende frequent of niet warm genoeg wassen. Hierdoor hebben we verhoogd risico op infecties. In een studie uit 2017 blijkt echter dat er geen verschil is in contaminatie in het operatieveld of back table tussen disposable of thuis gewassen katoenen mutsen. De ‘foliodress’ disposable mutsen hebben bovendien een hogere doorlaatbaarheid voor partikels.2

Op initiatief van dr. Sperna Weiland zijn reusable mutsen inmiddels in het Amsterdam UMC geimplementeerd. Zijn groep toonde reeds aan dat het wisselen van disposable naar reusable mutsen een 56-61% CO2 reductie wordt behaald.3

Hoewel het slechts een klein onderdeel is van de transitie naar groene alternatieven op de OK, zal een reusable muts bijdragen aan een verdere bewustwording en gedragsverandering. Een eigen muts voorkomt bovendien irritatie als die ene, die u zelf zo prettig vindt, op is en zeg nou zelf, zo’n hippe (eigen) muts wil u toch ook? Via surgicalcaps.com hebt u al een muts in eigen gekozen vorm en stijl voor slechts €14.

Dr. A. de Niet, AIOS Chirurgie

Prof. Dr. S. Kruijff, Oncologisch chirurg

Universitair Medisch Centrum Groningen

1Agarwal, D, Bharani, T, Armand, W et al. Reusable scrub caps are cost-effective and help reduce the climate footprint of surgery. Langenbecks Arch Surg 408, 358 (2023)

2 Markel, T, Gormley, T., Greeley, D. et al. Hats Off: A Study of Different Operating Room Headgear Assessed by Environmental Quality Indicators. J Am Coll Surg 225(5):573-581 (2017)

3Cohen ES, Djufri S, Bons S, et al. Environmental Impact Assessment of Reusable and Disposable Surgical Head Covers. JAMA Surg. Published online September 06, 202